Choroby odzwierzęce niejednokrotnie stanowią duże niebezpieczeństwo dla człowieka. Zwłaszcza te, które są wywoływane przez wirusy zdolne do wielu mutacji i wywoływania wielu niebezpiecznych powikłań. Coraz częściej można natrafić na informacje dotyczące małpiej grypy – co to za choroba i jak należy jej przeciwdziałać?
Skąd się wzięła małpia grypa?
Wirus grypy czy też ospy małpiej (MPXV – Monkeypox Virus) został pierwszy raz odkryty w roku 1958 w afrykańskich lasach tropikalnych. Jak można się łatwo domyślić patogen ten początkowo występował u małp (choć choroba ta dotyczy też innych małych ssaków), ale w niedługim czasie, bo już w roku 1970, zaobserwowano pierwsze infekcje wirusowe MPXV wśród okolicznej społeczności. Niemniej do początku roku 2000 małpia ospa była problemem dotyczącym głównie Afryki. Jednak w 2003 roku potwierdzono pierwszy przypadek poza jego granicami, a mianowicie na terenie USA.
Choć dotychczasowo małpia grypa wywoływała pojedyncze przypadki zakażeń, tak w ostatnich dwóch latach odnotowano ich spory wzrost. Doniesienia o infekcjach liczących blisko kilkadziesiąt osób miesięcznie pochodziły z Hiszpanii, Portugalii, Wielkiej Brytanii czy chociażby z Polski, w której na przestrzeni czerwca i września 2022 roku wykryto aż 173 osoby zakażone wirusem MPXV.
Zakażenie wirusem małpiej ospy może nastąpić na dwa sposoby:
- Drogą kropelkową np. kichanie, kaszel czy ślinę osoby chorującej na małpią grypę.
- Wskutek bezpośredniego kontaktu z zainfekowanym zwierzęciem np. pogryzienie przez małpę.
Istotnym faktem jest to, że małpia ospa jest zupełnie odrębną chorobą. Oznacza to, ze wirus MPXV i wirusy odpowiedzialne za ospę wietrzną czy prawdziwą są innymi patogenami.
Jakie są objawy małpiej grypy?
Pierwszymi symptomami ospy małpiej są wysoka gorączka (+38,5ºC), bóle głowy i pleców oraz utrzymujące się uczucie osłabienia. Dodatkowo u chorych dochodzi do powiększenia węzłów chłonnych, co jest jednym z głównych objawów różnicujących zakażenie MPXV od ospy wietrznej. Niemniej jednak przebieg choroby jest łagodny i rzadko kiedy stanowi duże zagrożenie dla pacjenta.
Podobnie jak w innych typach ospy, tak samo i w tym przypadku pojawiają się zmiany skórne o charakterze wysypki, której wykwity rozwijają się w następującej kolejności:
- Plamki;
- Grudki;
- Pęcherzyki;
- Krosty;
- Strupki.
Wysypka na początku pojawia się na twarzy chorego, a z biegiem czasu i postępowaniem choroby ulega rozprzestrzenieniu na pozostałe części ciała – w tym miejscu warto dodać, że jest to kolejne kryterium różnicowania małpiej ospy z wietrzną. Wirus MPXV sprawia, że wysypka może występować również na skórze dłoni i podeszwach stóp. Czas trwania wysypki nie powinien przekraczać 4 tygodni.
Jak wygląda leczenie małpiej grypy?
Obecnie nie ma leku przeciwwirusowego, który pozwalałby przeciwdziałać małpiej ospie. Farmakoterapia jest głównie skoncentrowana na zwalczaniu występujących objawów, co ma zagwarantować utrzymanie stabilnego stanu pacjenta. W leczeniu objawowym wykorzystuje się m.in. preparaty przeciwgorączkowe, środki dezynfekujące czy też leki o działaniu przeciwbólowym i przeciwświądowym.
Choć do tej pory nie było szczepionki na małpią ospę, to w tym roku eksperci komitetu CHMP EMA potwierdzili możliwość wykorzystania szczepionki ochronnej Imvanex – preparatu stosowanego do szczepień przeciwko ospie prawdziwej. Jest to szczepionka zawierająca atenuowanego (osłabionego) wirusa krowianki szczepu Ankara. Szczepienie realizuje się w dwóch dawkach przyjmowanych co 28 dni. U osób wcześniej zaszczepionych tym preparatem zaleca się podanie dawki przypominającej.
Bibliografia:
- https://euroimmun.pl/blog/malpia-ospa-objawy-i-diagnostyka/
- https://www.gov.pl/web/zdrowie/malpia-ospa–najwazniejsze-informacje
- https://pulsmedycyny.pl/malpia-ospa-objawy-przyczyny-leczenie-jak-mozna-sie-zarazic-1150992
- https://szczepienia.pzh.gov.pl/szczepionka-przeciw-ospie-prawdziwej-chroni-przed-ospa-malpia/
