Grypa to powszechna choroba wirusowa układu oddechowego. Choć jej leczenie najczęściej opiera się na niwelowaniu uciążliwych symptomów, to niezwykle ważne jest, aby jak najszybciej wdrożyć właściwą terapię. Nieleczona grypa może prowadzić bowiem do wielu poważnych komplikacji. Sprawdź jakimi lekami bez recepty możesz łagodzić przebieg grypy.
Wirusowe choroby górnych dróg oddechowych, z przeziębieniem i grypą na czele, to najczęściej występujące schorzenia u ludzi. O ile przeziębienia mają zazwyczaj łagodny przebieg, o tyle grypa może charakteryzować się wyjątkowo ostrymi objawami i poważnymi konsekwencjami. Co roku na grypę choruje kilka milionów Polaków, jednak wciąż jest to mniejsza ilość diagnoz w odniesieniu do przeziębienia [1].
Czy na pewno wiesz, czym jest grypa?
Grypa to ostra, zakaźna choroba układu oddechowego. Wywoływana jest przez wirusy grypy typu A, B i C, posiadające zdolność do mutacji. Przenoszona jest drogą kropelkową — przez kichanie lub kaszel — albo na drodze bezpośredniego kontaktu z zakażoną osobą lub jej przedmiotem. Na zachorowanie najbardziej narażone są dzieci oraz osoby starsze — dlatego to właśnie w tych dwóch grupach tak mocno rekomenduje się szczepienia profilaktyczne. Nieodpowiednie leczenie grypy lub jego całkowite zaniechanie niesie za sobą ryzyko rozwoju wielu poważnych powikłań i komplikacji, w tym zapalenie oskrzeli, mięśnia sercowego czy opon mózgowych [1].
Jakie są objawy grypy?
Objawy grypy zazwyczaj pojawiają się nagle i gwałtownie. Charakterystycznym symptomem jest bardzo wysoka gorączka, sięgająca nawet 40°C. Często towarzyszy jej:
- uczucie rozbicia;
- bóle mięśniowe;
- dreszcze;
- kaszel;
- rzadziej katar.
Powyższe objawy zazwyczaj ustępują po około 7 dniach, ale na pełne wyzdrowienie należy jeszcze poczekać — średnio 2 tygodnie [1].
Jak prawidłowo leczyć grypę?
Leczenie grypy opiera się głównie na niwelowaniu występujących objawów. Niemniej należy pamiętać, że symptomy choroby mogą się zmieniać w trakcie jej trwania, w związku z czym należy na bieżąco modyfikować terapię. Leki objawowe są w większości dostępne bez recepty. Dodatkowo należy pamiętać, że skutecznej farmakoterapii powinno towarzyszyć właściwe nawodnienie, zwłaszcza w trakcie gorączki, oraz odpowiednia ilość snu i odpoczynku [2].
Leczenie objawowe
Leczenie objawowe grypy uzależnione jest od występujących symptomów. W zależności od dolegliwości wdraża się inny rodzaj leków. Poniżej znajduje się lista symptomów wraz z przykładowymi lekami, które mogą je skutecznie łagodzić.
Gorączka i bóle mięśniowe
Lekiem pierwszego wyboru powinien być paracetamol — zwłaszcza w przypadku dzieci i osób w podeszłym wieku. Jest to lek o działaniu przeciwbólowym i przeciwgorączkowym. Jego działanie utrzymuje się od 4 do 6 godzin. Jest składnikiem wielu leków oraz preparatów złożonych. Pojedynczo występuje pod następującymi nazwami handlowymi:
- Apap;
- Panadol;
- Efferalgan.
Znajduje się także w preparatach złożonych:
- Febrisan;
- Fervex;
- Gripex Hot, Gripex Hot Max;
- Theraflu Extra Grip [1,3].
Do łagodzenia gorączki i bólów mięśniowych można stosować także niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ). Podobnie jak paracetamol, działają one przeciwbólowo i przeciwgorączkowo, ale jednocześnie posiadają również komponentę przeciwzapalną. NLPZ powinny być stosowane, gdy paracetamol okazuje się nieskuteczny — mogą one bowiem powodować więcej działań niepożądanych, zwłaszcza ze strony układu pokarmowego. W trakcie grypy głównie rekomenduje się ibuprofen. Znajduje się on w następujących produktach:
- Ibuprom;
- Nurofen;
- MIG 400;
- Ibum;
- Iburapid [1,4].
Kaszel
Właściwe leczenie kaszlu zależy od jego rodzaju — inaczej bowiem leczy się kaszel suchy i nieproduktywny oraz kaszel z zalegającą wydzieliną. W przebiegu grypy zazwyczaj występuje kaszel suchy. Do jego leczenia stosuje się leki przeciwkaszlowe, zawierające przede wszystkim butamirat lub lewodropropizynę.
Butamirat jest składnikiem następujących preparatów:
- Supremin;
- Sinecod;
- Maxipulmon.
Z kolei lewodropropizyna występuje pod następującymi nazwami handlowymi:
- Levopront;
- Solvetusan [1].
Katar
Katar nie jest typowym objawem grypy, jednak może niekiedy występować. W jego łagodzeniu wykorzystuje się leki miejscowe i doustne obkurczające błonę śluzową nosa, a także roztwory soli morskiej.
Miejscowe leki obkurczające błonę śluzową nosa to przede wszystkim ksylometazolina i oksymetazolina. Występują w formie kropli lub sprayu do nosa. Ksylometazolinę można znaleźć pod następującymi nazwami handlowymi:
- Sudafed Xylospray HA;
- Otrivin;
- Nasic;
- Xylometazolin WZF.
Z kolei oksymetazolina znajduje się w:
- Afrin ND;
- Nasivin;
- Oxalin;
- Acatar Control.
Powyższe leki poprawiają drożność nosa i usuwają uczucie zatkania, jednak nie można ich stosować dłużej niż kilka dni [1].
Doustne leki obkurczające naczynia w obrębie błony śluzowej nosa to przede wszystkim fenylefryna i pseudoefedryna. Podobnie jak miejscowe leki, udrażniają nos, zmniejszają uczucie zatkania i ułatwiają oddychanie.
Fenylefryna jest składnikiem następujących leków złożonych:
- FluControl Max;
- Theraflu Extra Grip;
- Febrisan;
- Polopiryna Complex.
Pseudoefedryna występuje w:
- Sudafed;
- Acatar Acti-Tabs;
- Ibum Zatoki Max;
- Gripex Max.
Inną metodą łagodzenia kataru jest stosowanie roztworów wody morskiej, występujących w postaci aerozoli do nosa. Działają nawilżająco na śluzówkę, dzięki czemu zmniejszają katar. Popularne preparaty zawierające wodę morską to:
- Sterimar;
- Marimer;
- Puri-Nasin [1,2].
Podsumowanie
Grypa, często mylona z przeziębieniem, jest często przez pacjentów bagatelizowana. Tymczasem jest to poważna choroba wirusowa, która może spowodować poważne komplikacje zdrowotne. Im szybciej pacjent wdroży odpowiednie leczenie objawowe, tym mniejsze ryzyko rozwoju powikłań. Leki stosowane w przebiegu grypy są dostępne w większości bez recepty, a ich wybór jest naprawdę szeroki. Niemniej, przed wyborem konkretnego preparatu, warto zasięgnąć porady farmaceuty bądź lekarza.
Bibliografia:
- A. Nowicka-Zuchowska, et al., Leczenie przeziębienia i grypy u dzieci, Lek w Polsce 2019,29:23-27.
- K. Hryckiewicz, Grypa i przeziębienia pospolite. Przewodnik Lekarza/Guide for GPs. 2001;4.5:96-101.
- Charakterystyka Produktu leczniczego Apap
- Charakterystyka Produktu Leczniczego Ibuprom
