Problem grypy żołądkowej może budzić skojarzenia z sezonową infekcją. W rzeczywistości popularna jelitówka nie ma tak naprawdę nic wspólnego z typową grypą – pomimo podobieństw w nazwie mowa tu o zupełnie innych patogenach i zgoła odmiennych objawach. Co jest przyczyną grypy żołądkowej? Jakie symptomy odróżniają obie te choroby? W jaki sposób należy je leczyć?
Wirus grypy a grypa żołądkowa – odmienne patogeny
Klasyczna grypa, która pojawia się co roku w sezonie jesienno-zimowym jest wynikiem infekcji patogenami należącymi do rodziny ortomykowirusów. Wśród nich wyróżnia się trzy pomniejsze typy:
- A z 18 podtypami HA i 10 podtypami NA;
- B mający pojedyncze podtypy HA i NA;
- C, który w przeciwieństwie do poprzedników ma 7, a nie 8 segmentów jednoniciowego RNA.
W przypadku grypy żołądkowej problem nie tkwi w infekcji dróg oddechowych, a w zakażeniu przewodu pokarmowego i stąd jego popularne określenie mianem jelitówki. Grypa żołądkowa może być spowodowane przez różnorodne patogeny – począwszy od adenowirusów i astrowirusów, przez norowirusy, a skończywszy na rotawirusach. Nieżyt żołądkowo-jelitowy może stanowić efekt choroby pasożytniczej (np. tasiemczyca) oraz infekcji bakteryjnej (np. Salmonella, Shigella, Clostridium difficle) lub grzybiczej (np. pleśń). Ponadto jest to choroba, która nie ma charakteru sezonowego i tak naprawdę zakażenie może nastąpić o dowolnej porze roku.
Objawy grypy i jelitówki
Kolejnym kryterium różnicującym obie choroby jest obraz kliniczny osoby zakażonej. W przypadku grypy sezonowej głównymi objawami są wysoka gorączka, uciążliwy kaszel, silne dolegliwości bólowe w obrębie całej głowy, przemęczenie i ból mięśniowo-stawowy, który utrudnia funkcjonowania oraz szereg współtowarzyszących dolegliwości np. światłowstręt, zapalenie spojówek czy obrzęk twarzy.
Podobieństwo pod kątem objawów między grypą sezonową i grypą żołądkową jest ograniczone. Głównie sprowadza się do występowania gorączki i uogólnionego osłabienia, niekiedy mogą jej towarzyszyć dolegliwości bólowe mięśni. Jelitówka stanowi natomiast przyczynę szeregu dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego – bólu brzucha, nudności i wymiotów, intensywnych biegunek czy braku apetytu. Osoby z grypą żołądkową są narażone na odwodnienie, które wynika z intensywnej utraty płynów.
Co łączy grypę żołądkową z wirusem grypy?
- Oba problemy są samoograniczające się, co oznacza, że organizm ulega samodzielnemu wyleczeniu.
- Objawy grypy żołądkowej i grypy sezonowej przeważnie utrzymują się do 7 dni – wyjątkiem jest infekcja przewlekła lub pojawienie się powikłań.
- W obu przypadkach nie istnieją leki przeciwwirusowe, które pozwoliłyby na skuteczne i bezkompromisowe zwalczanie chorobotwórczych patogenów. Jedynym skutecznym sposobem zapobiegania są szczepienia ochronne.
- Leczenie farmakologiczne polega w głównej mierze na przeciwdziałaniu objawom i zapobieganie rozwojowi powikłań, które mogą stanowić zagrożenie życia.
- W zapobieganiu tym chorobom duże znaczenie odgrywa profilaktyka. W przypadku grypy żołądkowej kluczową funkcję pełni przestrzeganie podstawowych zasad higieny osobistej np. regularne mycie rąk czy dezynfekowanie powierzchni użytkowych. Jeżeli chodzi o grypę sezonową, to ważnym elementem jest utrzymanie prawidłowego funkcjonowania odporności m.in. dzięki odpowiedniej diecie, nawodnieniu i regularnej aktywności fizycznej.
- Zarówno grypa sezonowa, jak i nieżyt żołądkowo-jelitowy nie zważają na wiek chorych – problemy te występują jednakowo u dzieci, dorosłych i seniorów.
Bibliografia:
- Presterl E., et al. „Gastroenteritis: Gastrointestinal Infections.” Basic Microbiology and Infection Control for Midwives 2019: 131-141.
- Eccles R. „Mechanisms of symptoms of common cold and flu.” Common Cold 2009: 23-45.
- Bányai K., et al. „Viral gastroenteritis.” The Lancet 2018, 392(10142): 175-186.
